'Ηπειρος
Η ονομασία Ήπειρος προέρχεται από τη φράση "Άπειρος Γαία", αφού ουσιαστικά μέχρι το 1913 χρονιά που απελευθερώθηκε, το όνομα υποδείκνυε την ευρύτερη γεωγραφική περιοχή, η οποία εκτείνεται μέχρι το σημείο όπου σήμερα καταλαμβάνει η Αλβανία. Θεωρείται ο συνδετικός κρίκος μεταξύ της Β.Δ και Ν.Α Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Μεσογείου. Η έκταση της καλύπτει μια περιοχή 9.223 Km2 και περιλαμβάνει τους νομούς Άρτας, Θεσπρωτίας, Ιωαννίνων και Πρέβεζας. Το 70% της συνολικής της έκτασης καλύπτουν ορεινοί όγκοι και ο πληθυσμός της, σύμφωνα με την απογραφή του 2001, ανέρχεται σε 353.820 κατοίκους, η δε πυκνότητα του πληθυσμού της είναι 38 κάτοικοι / km2, με το 1/3 του συνολικού του πληθυσμού να ζει στα μεγάλα αστικά της κέντρα. Η επεξεργασία ξύλου, η εξόρυξη μη μεταλλικών ορυκτών με χαρακτηριστικότερο προϊόν το μάρμαρο, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, η παραγωγή προϊόντων κρέατος, η παραδοσιακή χειροτεχνία, η παραγωγή άλλων ειδών τροφίμων και πτηνοτροφία είναι οι πλέον χαρακτηριστικοί πρωτογενείς τομείς της δραστηριότητας των κατοίκων της.
Πολύ πρόσφατα, σε σχέση με την εν γένει ανάπτυξή της, τομείς όπως η τουριστική βιομηχανία – με την ύπαρξη και των πολλών ιστορικών μνημείων σε όλες τις περιόδους παρουσίας της είτε στους αρχαίους ή στους ρωμαϊκούς, ή στους βυζαντινούς ή και μεταβυζαντινούς χρόνους - η εκμετάλλευση των πλούσιων υδάτινων πόρων της, κάνουν σταθερά βήματα προόδου. Από τη μια η παράδοση της, η πλούσια πολιτιστικής κληρονομιά και από την άλλη η ίδια η φυσική της θέση με την πλούσια βλάστησή της (το 70% ορεινά τοπία) αποτελούν τα εχέγγυα για υγιή και αειφόρο τουριστική ανάπτυξη. Σκοπός δικός μας παραμένει να διατηρήσουμε, στην Οξυά και στην ευρύτερη περιοχή, το χαρακτήρα ποιότητας που μας ταιριάζει ώστε να αποφύγουμε «τερατουργήματα» κάθε μορφής με γνώμονα μόνο την αισθητική και το ήθος που κληρονομήσαμε από όσους νοιάστηκαν αυτά τα χώματα.
Ο Γράμος (συντεταγμένες 40°21'00"N 20°47'00"E)
Γράμος : Βουνό με υψόμετρο 2.520 μ – υψηλότερη κορυφή του η «Τσούκα Πέτρα» ή «Τσουλά Πετσίκ» ή «2.520» όπως είναι πιο γνωστή λόγω του υψομέτρου της. Είναι το 4ο σε υψόμετρο βουνό της Ελλάδος.
Γράμος : Το βουνό με όνομα βαρύ, με φανερά ακόμα τα σημάδια της πρόσφατης Ιστορίας του. Μια Ιστορία που η καταγραφή της απαιτεί ακόμα πολύ μελάνι για να δοθούν όλες της οι διαστάσεις
Γράμος : Γράφεται με ένα «μ» μιας και η ονομασία του προέρχεται από το κύριο αλβανικό όνομα Γάμος (και όχι από τη λέξη «γράμμα»).
Με τον ιδιαίτερο σε ομορφιά φυσικό του όγκο ο Γράμος είναι η άκρη της οροσειράς της Πίνδου στα σύνορα της Ελλάδας με την Αλβανία. Είναι επίσης το φυσικό σύνορο της Ηπείρου με την Μακεδονία. Είναι το τέταρτο σε υψόμετρο βουνό της Ελλάδας και από τις κορυφές του δίνει ήχο και ζωή στα δυο υπέροχα ποτάμια το Σαραντάπορο και τον Αλιάκμονα. Ο Σαραντάπορος που μαζεύει νερά από τη κοιλάδα ανάμεσα Αρένες και Βόιο και φεύγει δυτικά παίρνοντας όλα τα νερά του νότιου Γράμου και του βόρειου Σμόλικα για να τα «ρίξει» στη συνέχεια στον Αώο. Ο Αλιάκμονας που μαζεύει νερά από τη λεκάνη της Γράμουστας και φεύγει Ανατολικά.
Ο Γράμος έχει εκτεταμένα φυσικά ώριμα δάση, μικτά δάση τα οποία έμειναν ανεπηρέαστα από τον ανθρώπινο παράγοντα, εξαιτίας του φόβου των ναρκών. Οι βραχώδεις ορθοπλαγιές του, οι πολλές πηγές μικρών ποταμών και χειμάρρων καθώς και οι υποαλπικές λίμνες, – που μια από αυτές η Γκίστοβα, σε υψόμετρο 2.350 μ. στέκει στο πουθενά καλώντας τον επισκέπτη να γευτεί το τοπίο - είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του βουνού που μισό αιώνα πριν έζησε στις ράχες του τις μεγαλύτερες μάχες που έγιναν στην Ελλάδα για να αλλάξει ετούτος εδώ ο τόπος Ιστορία. Οι πολλοί επιφανειακοί υδάτινοι πόροι που αναβλύζουν στις πλαγιές του καθώς και η παρουσία του χαρακτηριστικού πετρώματος του «Σερπεντίνη» δημιουργούν έξαρση στην ανάπτυξη πολλών και σπάνιων ειδών χλωρίδας. Η περιορισμένη ανθρώπινη δραστηριότητα στα περισσότερα σημεία του ορεινού του όγκου η προβλέψιμη ανάπτυξη των ποταμών στην ευρύτερη του περιοχή, οι ιδιαίτεροι γεωλογικοί σχηματισμοί που παρουσιάζονται σε όλες του τις πλαγιές, καθιστούν το Γράμο ιδανικό βιότοπο για την ανάπτυξη σπάνιων και ιδιόμορφων ειδών πανίδας όπως η βασίλισσα του Γράμου η αρκούδα, ο λύκος , ο χρυσαετός, ο ασπροπάρης, η αγριόγιδα, ο αλπικός Τρίτωνας κ.λ.π.
Η ομογενοποιημένη πλούσια ανάπτυξη σε χλωρίδα και πανίδα καθώς και τα ιδιαίτερά του γεωλογικά χαρακτηριστικά ήταν η αφορμή για την αναγνώριση της οικολογικής του αξίας αλλά κυρίως για την ανάγκη περαιτέρω ανάπτυξης καθώς και αειφορικής διαχείρισής του. Περιβαλλοντικές οργανώσεις την τελευταία δεκαετία ανέδειξαν την άλλη αποστασιοποιημένη από τις οδυνηρές ιστορικές μνήμες, πλευρά του Γράμου, αυτή του φυσικού του πλούτου της σπάνιας πανίδας αλλά και των σπάνιων και απειλούμενων ενδημικών ειδών χλωρίδας που διαθέτει. Με επιστημονικές τους έρευνες (Ορνιθολογική Εταρεία – Αρκτούρος – Birdlife International) επισημαίνουν έντονα ότι σε αυτό τον ορεινό όγκο αναπτύσσεται ένα από τα πλέον σημαντικά οικοσυστήματα της Ελλάδας. Ενδεικτικά, έρευνα της Ορνιθολογικής Εταιρείας κατέγραψε ότι στις πλαγιές του, ανάμεσα σε άλλα είδη, φιλοξενεί το αγριόγιδο, το ευρωπαϊκό είδος αντιλόπης, που απειλείται σοβαρά, ενώ αποτελεί καταφύγιο για αρπακτικά πουλιά όπως ο χρυσαετός, ο πετρίτης, ο δρυοκολάπτης, τρία ήδη αμφιβίων, την αμμόσαυρα και την αλπική οχιά.
Άλλη μελέτη της οργάνωσης «Αρκτούρος», καταγράφει ότι το βουνό θεωρείται ένας από τους ζωτικούς χώρους για επιβίωση της καφέ αρκούδας στα Βαλκάνια. Υπολογίζεται ότι στο Γράμο υπάρχουν περίπου 20 έως 45 αρκούδες, (κυρίως στην κοιλάδα του Βοΐου). Η περιοχή αναγνωρίστηκε από το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την αρκούδα ως μία από τις σημαντικότερες περιοχές για το είδος. Επίσης, αποτελεί τη μοναδική ζώνη διασύνδεσης της εξάπλωσης του είδους στην Πίνδο και τα Βαλκάνια. Τα παραπάνω χαρακτηριστικά οδήγησαν την ένταξη της ευρύτερης περιοχής στα δίκτυα :
1. Σημαντικών Περιοχών και
2. Natura 2000
Σχετική ενημέρωση
www.ornithologiki.gr
www.arktouros.gr
www.mastorohoria.gr
www.gnto.gr
www.hpeiros.gr