Οξυά, 31 Δεκέμβρη 2007

Στο τζάκι βάζαμε την πυροστιά και πάνω της μια μπακιρένια κατσαρόλα. Ρίχναμε μέσα κατσικίσιο γάλα (περ. 2 κ.) και το βράζαμε . Όταν ήταν έτοιμο το βγάζαμε για να κρυώσει και μέσα στην κατσαρόλα σπεπάζοντάς τοτο αφήναμε 24ώρες.
Την επόμενη μέρα σε ένα σκαφίδι βάζαμε αλεύρι – σ(ι)σταρένιο – και μέσα ρίχναμε το κρύο ήδη γάλα και ελάχιστο αλάτι.
Αρχίζαμε το ζύμωμα – αλεύρι, γάλα , αλάτι – μέχρι να γίνει η ζύμη σκληρή (να «πιεί το γάλα»).
Κόβαμε τη ζύμη με τα χέρια σε μικρά κομμάτια.
Σε ένα δωμάτιο του σπιτιού, συνήθως ο Νοντάς, με κανονική θερμοκρασία απλώναμε σεντόνια.
Απλώναμε πάνω στα σεντόνια την, κομμένη ήδη σε μικρά κομμάτια, ζύμη την αραιώναμε και αφού της ρίχναμε λίγο φρέσκο αλεύρι από πάνω (ραντίζαμε) την αφήναμε έτσι για 2-3 μέρες, για να ξεραθεί καλύτερα.
Μετά από 3 μέρες πιάναμε με τη χούφτα μας την ξεραμένη ζύμη και μέσα σε ένα κόσκινο την τρίβαμε . Την τριμμένη πλέον ζύμη την απλώναμε σε καθαρά ΑΣΠΡΑ ΣΕΝΤΟΝΙΑ (μόνο), στο ίδιο συνήθως δωμάτιο για 3 βδομάδες περίπου.
Μετά (από 3 βδομάδες) μαζεύαμε τον τραχανά σε ΠΑΝΙΝΕΣ ΣΑΚΟΥΛΕΣ (μόνο) για να διατηρηθεί φρέσκος. Τον διατηρούσαμε στο δωμάτιο με την πιο σταθερή θερμοκρασία (στα πιο πολλά σπίτια ο Νοντάς)
Έτοιμος ο τραχανάς για φάγωμα.
Πως μαγειρεύαμε τον τραχανά.
Στο τζάκι βάζαμε την πυροστιά και πάνω της ένα τσ(ου)κάλ(ι). Βάζαμε λίγο λάδι ή βούτυρο μέχρι να «κάψει». Όταν καιγόταν ρίχναμε νερό (ανάλογα με τα άτομα που είχαμε να ταΐσουμε ). Όταν έβραζε και το νερό ρίχναμε τον τραχανά μαζί με λίγο αλάτι και ανακατεύαμε για να μην «κολλήσει». Όταν ο τραχανάς «έπινε» το νερό τον βγάζαμε και τον βάζαμε στα πιάτα. Όλοι ρίχνανε μέσα στα πιάτα τους και τυρί ή ψωμί. Η νοστιμιά του ήταν μοναδική.